
Hoạ tiết chạm khắc truyền thống ở từ đường dòng họ là di sản vô giá chứa đựng tinh hoa văn hoá của dân tộc cần được bảo tồn.
Đối với mỗi dòng họ, từ đường vừa là nơi thờ cúng, thể hiện sự tôn kính và biết ơn của hậu thế với công đức của tổ tiên vừa thể hiện được sự gắn kết và sức mạnh của dòng tộc. Các hoa văn họa tiết giàu giá trị truyền thống chạm khắc ở từ đường được các dòng họ đặc biệt chú trọng.
Những họa tiết chạm khắc ở từ đường giàu giá trị văn hóa truyền thống
Nhắc đến không gian kiến trúc từ đường dòng họ của người Việt, dấu ấn đặc trưng ở những công trình kiến trúc này, đó là dáng dấp của những ngôi nhà gỗ cổ truyền với các hoa văn, họa tiết chạm khắc trên từng cấu kiện vô cùng tinh xảo, tỉ mỉ và công phu.
Từ đường dòng họ là công trình kiến trúc mang ý nghĩa tâm linh thể hiện truyền thống văn hoá tín ngưỡng của người Việt.
Theo Nhà nghiên cứu văn hóa tâm linh, Giám đốc viện nghiên cứu và ứng dụng tâm linh Việt, người sáng lập Nam Viên Zen Art – ông Lê Thái Bình: “Các hoa văn, họa tiết chạm khắc ở từ đường dòng họ không chỉ có giá trị trang trí và thể hiện sự bề thế, gia phong của từng gia đình, dòng họ mà còn là di sản văn hoá quốc gia cần được gìn giữ và phát huy”.
Chẳng hạn như họa tiết chạm khắc hình hoa Sen trên các bức hoành phi câu đối hay các xà, cột của từ đường, một biểu tượng cao quý về Quốc hoa của cả dân tộc. Loài hoa ấy giản dị mà thanh cao, vô cùng thanh khiết, trong sáng giống như vẻ đẹp tâm hồn của con người Việt Nam.
Hay các chạm khắc về họa tiết Tùng – Cúc – Trúc – Mai trên án gian, sập thờ, cánh cửa của các từ đường là biểu trưng cho bốn mùa Xuân – Hạ – Thu – Đông. Theo quan niệm truyền thống của người Việt, đây là biểu tượng của sự bền vững, sự trường tồn và phúc lộc dồi dào.
Các họa tiết khắc chạm ở từ đường gắn liền với những tinh hoa văn hóa của dân tộc
Ở những dòng họ lớn của Việt Nam, họa tiết chạm khắc Tứ Linh hóa trên các sản phẩm gỗ, đá rất được ưa chuộng để trang trí ở từ đường, nhà thờ họ. Bởi chúng tạo nên sự khác biệt, thể hiện được tầm vóc và sự bề thế của các dòng họ.
Lý giải về Tứ Linh hóa, ông Bình cho biết: Đây là sự kết hợp khéo léo giữa Tứ Linh (Long – Lân – Quy – Phụng) và Tứ Quý (Tùng – Cúc – Trúc – Mai) sao cho các hình ảnh Tứ Linh và Tứ Quý đều ẩn hiện trên các sản phẩm thờ cúng, tâm linh, tín ngưỡng mà vẫn không làm mất đi thần thái uy nghi vốn có của Tứ Linh và sự mềm mại, duyên dáng của Tứ Quý.
Những họa tiết khắc chạm Tứ Linh hóa vừa uy nghi, vừa mềm mại
Trên các từ đường dòng họ, các họa tiết chạm khắc Tứ Linh hóa thể hiện cho mong muốn được các vị thần của trời đất nâng đỡ, chở che và giúp cho tiền đồ, cơ nghiệp của dòng họ ngày càng hưng thịnh. Những mong muốn này cũng chính là những khát khao, ước nguyện, thể hiện một niềm tin lớn lao trong đời sống tâm linh của ông cha ta từ hàng ngàn đời qua.
Có thể thấy, mỗi họa tiết chạm khắc ở từ đường dòng họ Việt đều rất ý nghĩa và luôn gắn liền với những phẩm chất quý giá, những ước nguyện bình dị, đẹp đẽ của con người nước Việt.
Họa tiết chạm khắc ở từ đường – Di sản cần được bảo tồn
Các họa tiết chạm khắc ở từ đường dòng họ của nước ta không chỉ đơn thuần có giá trị về mặt trang trí, đáp ứng tính thẩm mỹ cho không gian kiến trúc mà nó còn là di sản vô giá của dân tộc, gắn liền với nghệ thuật điêu khắc Việt.
Nói đến giá trị văn hóa dân tộc thể hiện qua các họa tiết chạm khắc ở từ đường dòng họ, Nhà nghiên cứu văn hóa tâm linh Lê Thái Bình còn chia sẻ: “Để tạo ra những họa tiết có hồn, thể hiện được tinh thần của một công trình truyền thống, những người nghệ nhân điêu khắc phải có sự am hiểu về văn hóa tín ngưỡng, có tư duy tạo hình và kỹ thuật điêu khắc tinh xảo.”
Nhờ đôi bàn tay khéo léo cùng khối óc tài hoa, người nghệ nhân điêu khắc đã thổi hồn vào từng tác phẩm, chạm đục lên những tuyệt tác mang giá trị văn hóa lịch sử và tín ngưỡng lâu đời của người dân Việt Nam.
Ngày nay, mặc dù có sự hỗ trợ của công nghệ máy móc hiện đại, nhưng nghệ thuật điêu khắc truyền thống vẫn được ưa chuộng hơn cả. Điểm độc đáo trong nghệ thuật điêu khắc dân gian là các nghệ nhân không chạm trổ theo kiểu mẫu, không gò bó trong những qui luật cứng nhắc về đề tài, dáng hình, bút pháp biểu hiện mà thổi hồn vào từng tác phẩm, thể hiện dấu ấn văn hoá riêng biệt và niềm tự hào dân tộc. Nét đục, nhát dao, nhát búa mạnh khỏe, vững chãi và thần tốc giúp tạo ra những chi tiết mềm mại đầy tinh xảo và những đường nét uốn lượn sống động.
Ông Lê Thái Bình – Nhà nghiên cứu văn hóa tâm linh, người luôn dành nhiều tâm huyết với những giá trị bản sắc văn hóa truyền thống
Xuất phát từ những đam mê nghiên cứu văn hóa tín ngưỡng và sự say mê nét đẹp lịch sử của dân tộc qua các kiến trúc và họa tiết cổ xưa, ông Lê Thái Bình đã dành nhiều tâm huyết cùng các cộng sự của mình sáng lập ra Nam Viên Zen Art – đơn vị tư vấn, thiết kế thi công các công trình nhà gỗ cổ truyền, từ đường, nhà thờ họ. Mong muốn và tâm nguyện của ông là được góp phần bảo tồn, phục dựng và phát huy nghệ thuật điêu khắc truyền thống – tinh hoa văn hóa của dân tộc.
Ông Bình đã không quản ngại khó khăn, đến từng làng nghề truyền thống ở nước ta để tìm được những nghệ nhân điêu khắc gỗ, đá nổi tiếng nhất và quy tụ tại Nam Viên. Theo suy nghĩ của ông: Đội ngũ nghệ nhân chính là nòng cốt để bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc, tránh được sự mai một để các thế hệ tương lai của đất nước có thể cảm nhận được những giá trị đặc sắc của văn hóa nước nhà.
Những công trình do đội ngũ Nam Viên Zen Art thực hiện đã và đang góp phần lưu giữ di sản văn hóa dân tộc
Trải qua 8 năm hoạt động, đến nay, Nam Viên Zen Art đã thực hiện trên 20 công trình nhà thờ họ, từ đường và mang đến cho khách hàng khắp cả nước hàng trăm, nghìn tác phẩm điêu khắc giá trị. Với những người con biết yêu quý và trân trọng những tinh hoa văn hóa của dân tộc như ông Bình và các cộng sự, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rằng, những giá trị văn hóa của dân tộc sẽ được giữ gìn, phát huy, trường tồn và sống mãi với thời gian.
NAM VIÊN ZEN ART:
Trụ sở chính Nam Viên Phủ: Tiên Phương – Chương Mỹ – Hà Nội Địa chỉ văn phòng miền Bắc: Biệt thự Số 06A – Licogi 13 – 164 Khuất Duy Tiến – Thanh Xuân – Hà Nội. Địa chỉ văn phòng miền Nam: 275/8 Lý Thường Kiệt – Phường 15 – Quận 11 – TP Hồ Chí Minh Địa chỉ xưởng gỗ: Xóm Đông – Đông Trúc – Thạch Thất – Hà Nội Địa chỉ xưởng đá mỹ nghệ: Đường đài Loan – Tân Dưỡng 1 – Ninh Vân – Hoa Lư – Ninh Bình Địa chỉ xưởng sản xuất nội thất đồ thờ: Làng nghề Sơn Đồng – Hà Nội Địa chỉ xưởng sản xuất nội thất đồ gỗ xưa và nay: Đồng Kỵ – Từ Sơn – Bắc Ninh Hotline: 037 989 1288 Website: www.namvienzenart.vn Facebook: https://www.facebook.com/namvienzenart |
---|